การสื่อสารด้วยปากต่อปากในประเทศไทย

บทความพันธกิจศาสตร์

บทคัดย่อ

ในปี ค.ศ. 2028 คริสเตียนไทยจะเฉลิมฉลองครบรอบ 200 ปีแห่งการประกาศข่าวประเสริฐของมิชชันนารี แต่หลังจากสองศตวรรษ จำนวนคริสเตียนยังไม่ถึงหนึ่งเปอร์เซ็นต์ มีปัจจัยหลายอย่างที่ส่งผลให้ตัวเลขยังคงต่ำอยู่ แต่ปัจจัยหลักคือวิธีการสื่อสารพระกิตติคุณที่เน้นการอ่านเขียนและได้รับอิทธิพลจากโลกตะวันตก บทความนี้จะเสนอแนวทางในการเปลี่ยนจากการเน้นการอ่านเขียนไปสู่การนำเสนอแบบปากต่อปากของ ดร.แลร์รี ดินกินส์ เริ่มจากหลักการที่ท่านได้เรียนรู้จากพันธกิจเดินผ่านพระคัมภีร์ (Walk Thru the Bible) ดร.แลร์รีเป็นผู้ประสานงานของพันธกิจเล่าเรื่องเจาะใจ (Simply the Story) และท่านได้ค้นพบว่าคนไทยเป็นผู้เรียนรู้แบบปากต่อปากอย่างแท้จริง ซึ่งจะช่วยพวกเขาเรียนรู้เรื่องราวในพระคัมภีร์ได้ดีมากขึ้น ทั้งเข้าใจง่ายและสามารถเล่าซ้ำได้อย่างถูกต้อง บทความนี้จะช่วยผู้อ่านเข้าใจหลักการเรียนรู้ปากต่อปากที่มีประสิทธิภาพกับคนไทยในงานประกาศกลุ่มย่อย และการเทศนาได้อย่างไร

 

บทนำ

ในปี ค.ศ.1982 ผมมาถึงอำเภอลำนารายณ์ จังหวัดลพบุรี เพื่อก่อตั้งคริสตจักร กลุ่มผู้เชื่อกลุ่มเล็กๆ ทั้งหมดมีเบื้องหลังเป็นโรคเรื้อน และส่วนใหญ่มีการศึกษาเพียงชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 หลักสูตรการสอนขององค์กรมิชชั่น OMF ในภาคกลางคือโปรแกรม TEE (Theological Education by Extension) ที่เรียกว่า Home Bible Seminary (HBS) ผมคิดว่าแปลกที่พวกเขาเลือก HBS ว่า “เซมินารี” เนื่องจากนักเรียนเพียงไม่กี่คนที่จบแม้แต่ชั้นประถมศึกษา เพื่อนร่วมงานคนหนึ่งแนะนำให้ผมทำหน้าที่เป็นที่ปรึกษาให้กับนายฮิต ซึ่งเป็นผู้นำคริสตจักรคนสำคัญ ผมได้รับคำแนะนำให้สอนเขาถึงวิธีการทำเครื่องหมายระดับไวยากรณ์คือ ประธาน กริยา และกรรม เพื่อใช้กับหนังสือฝึกหัด 66 เล่ม (คือ 66 เล่มในพระคัมภีร์) บางครั้งนายฮิตจะพยายามย่อหน้าหนึ่งในพระคัมภีร์ และแทนที่จะสรุปสิ่งที่วิเคราะห์ไปยังหนังสือฝึกหัด เขามักจะบันทึกเฉพาะข้อพระคัมภีร์อ้างอิงเท่านั้น

นอกจากนี้ HBS ยังจัดสัมมนาทุกเดือนในหัวข้อต่างๆ เช่น การก่อตั้งคริสตจักรและการเป็นสาวก เป็นต้น นอกจากนั้น HBS ได้เชิญนักเทศน์จาก ต่างประเทศมาอบรมศิษยาภิบาลในการเทศน์อธิบาย ทุกวันอาทิตย์คุณฮิตพยายามปฏิบัติตามคำแนะนำเรื่องที่เทศน์ แต่ด้วยการศึกษาที่จำกัดของเขา จึงยากที่จะทำหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย ในฐานะที่ผมเป็นที่ปรึกษาของคุณฮิต ผมโล่งใจไปพร้อมกับสมาชิกเมื่อเขาจบคำเทศน์ด้วยการอธิษฐาน ในขณะนั้น ผมซึ่งเป็นมิชชันนารีใหม่ ผมสงสัยว่า “ต้องมีวิธีที่ดีกว่านี้ในการฝึกอบรมคุณฮิตให้เป็นนักเทศน์อย่างแน่นอน” เมื่อผมถามผู้นำของ HBS เกี่ยวกับแนวทางแบบตะวันตกที่เรากำลังใช้ ท่านตอบว่า “แลร์รี เรากำลังใช้วิธีทันสมัยที่สุดสำหรับการเรียนทางไกลที่เรียกว่า TEE—การศึกษาทางไกล” ทั้งผู้นำ HBS และผมเองก็ปรารถนาให้นักเรียน TEE ทุกคนของเราพัฒนาเป็นผู้ประมวลผลพระคัมภีร์อย่างรู้หนังสือ เพื่อเป็นผู้อธิบายพระวจนะของพระเจ้าที่ถูกต้อง แต่ความจริงก็คือ นักเรียนส่วนใหญ่ยังคงเป็นนักเรียนที่เน้นการพูดเป็นหลัก ในเวลานั้น ผมเป็นคนงานใหม่และไม่มีคำตอบสำหรับเพื่อนร่วมงานที่อาวุโสกว่า อย่างไรก็ตาม หลังจากทำงานรับใช้ในไทยมานานกว่าสี่ทศวรรษ ตอนนี้ ผมสามารถให้คำตอบที่มีข้อมูลมากขึ้น เพราะเห็นชัดเจนว่าคนไทยตอบสนองต่อเรื่องราวโดยอัตโนมัติ บทความนี้จะบรรยายถึงการเดินทางของผมสู่การเล่าเรื่อง และสิ่งที่ผมได้เรียนรู้เกี่ยวกับคนไทยและชนกลุ่มต่าง ๆ ในเรื่องการสื่อสาร

ปากต่อปาก

การเดินทางสู่การสอนปากต่อปาก

หลังจากก่อตั้งคริสตจักรมาเป็นเวลาหกปี ผมก็ได้รับโอกาสที่จะทำงานตาม “ฝัน” ของผมที่ พระคริสตธรรมกรุงเทพในฐานะอาจารย์ฝ่ายวิชาการ ผมเรียนรู้อย่างรวดเร็วว่า ในฐานะฝ่ายวิชาการ บังคับให้จัดหลักสูตรที่ตรงกับหลักสูตรตะวันตกที่ได้รับการยอมรับ ผมและครูคนอื่นสอนตามที่ได้รับการสอนมา และด้วยเหตุนี้จึงส่งเสริมรูปแบบการสอนแบบตะวันตก ซึ่งพิสูจน์แล้วว่าไม่เหมาะสมในบริบทของไทยที่มีรูปแบบการเรียนรู้แตกต่างกันมาก หลายปีต่อมา เมื่อเห็นได้ชัดว่าคริสตจักรไทยไม่ค่อยต้อนรับศิษย์เก่าของเราตามที่เราคาดหวังไว้ เราจึงทำการสำรวจเพื่อหาสาเหตุ เหตุผลประการหนึ่งที่พบก็คือ เราไม่ได้จับรูปแบบการสอนสอดคล้องกับรูปแบบการเรียนรู้ของคนไทย แม้ว่าประเทศไทยจะเป็นวัฒนธรรมที่รู้หนังสืออย่างเป็นทางการ แต่กลับเป็นวัฒนธรรมที่ใช้ปากต่อปากมากกว่า ซึ่งชอบการเล่าเรื่อง ละคร สุภาษิต และดนตรีมากกว่ารูปแบบความคิดเชิงเสนอแนะและเชิงวิเคราะห์ที่พบได้ทั่วไปในโลกตะวันตก ความไม่สอดคล้องกันทางการศึกษาครั้งนี้เห็นได้ชัดเจนที่สุดเมื่อเรา ส่งเก้าคนซึ่งมาจากชนเผ่าต่าง ๆ  พวกเขาเติบโตในชนบทและไม่ค่อยรู้หนังสือมาอยู่ที่เมืองใหญ่ โดยเราสอนหลักศาสนศาสตร์อย่างเป็นระบบในห้องเรียนให้พวกเขา หลังจากใช้เวลาสามถึงสี่ปี โดยพยายามให้พวกเขาเชื่อในวิธี “ที่ถูกต้อง” ในการศึกษาพระคัมภีร์ เราก็ส่งพวกเขากลับไปยังบ้านเกิดของพวกเขา แม้ว่าพวกเขามี “ปริญญาอันเป็นที่ปรารถนา” ของเรา แต่พวกเขาขาดความเป็นผู้ใหญ่ ขาดประสบการณ์ และรูปแบบการสื่อสารที่เป็นที่ยอมรับในหมู่บ้านของพวกเขา  หลังจากผมก่อตั้งคริสตจักรมาเป็นเวลาหกปีและสอนพระคัมภีร์มาเป็นเวลาหกปี ผมตัดสินใจลาพักร้อนเพื่อตอบคำถามที่ผมมีเกี่ยวกับการศึกษาพระคัมภีร์ของคนไทย คือหลังจากที่มีมิชชันนารีในประเทศไทยมานานกว่า 150 ปี ประเทศไทยยังคงมีคริสเตียนน้อยกว่า 0.5% และผมรู้สึกว่าวิธีการสื่อสาร พระคัมภีร์เป็นปัจจัยสำคัญในสถิติดังกล่าว เพื่อจะพิสูจน์และยืนยันว่าชาวไทย เป็นผู้ที่สื่อสารปากต่อปากมากกว่าวิธีอื่น ผมได้ตัดสินใจทำปริญญาเอกที่มหาวิทยาลัย Biola และวิทยานิพนธ์ของผมมุ่งเน้นที่จะดัดแปลงสัมมนาที่เน้นแบบตะวันตก ชื่อว่า Walk Thru the Bible (WTB) ให้เข้ากับคนไทย[1] หลังจากได้พบกับการสอนของ WTB ในปี 1975 ผมจึงเริ่มสอนหลักสูตรนั้นในประเทศไทยในปี1984 เนื่องจากได้รับการต้อนรับที่ดีจากคนไทยผมจึงเริ่มค้นคว้าเกี่ยวกับ WTB ในปี 1995 และสอนสัมมนาพระคัมภีร์เดิมและใหม่ ทั้งหมดประกอบด้วย 154 ข้อ แต่ใน 10 ปีที่ผ่านมาได้ตัดเหลือ 80 ข้อ ซึ่งสอนได้ง่ายกว่าและถ่ายทอดง่ายกว่าด้วย 80 ข้อนี้ครอบคลุมตั้งแต่ปฐมกาลถึงวิวรณ์ สามารถสอนได้ภายในเวลาเพียง 6 ชั่วโมง โดยเน้นบุคคลที่เด่นและเหตุการณ์สำคัญเป็นหลัก ข้อดีของ WTB คือสามารถสอนได้โดยไม่ต้องจดบันทึก เนื่องจาก WTB อาศัยการใช้ท่าทางประกอบ การทวนคำ วลีสำคัญ เพื่อช่วยให้เข้าใจโครงเรื่องของทั้ง OT และ NT ความจำเป็นของการสอนนี้ชัดเจนยิ่งขึ้นเมื่อผมสังเกตว่าผู้นำฆราวาสมีความรู้ด้านพระคัมภีร์น้อย ความกังวลนี้ขึ้นเมื่อผมเป็นครูที่พระคริสตธรรมกรุงเทพ เมื่อผมพบว่านักเรียนบางคนไม่สามารถอธิบายถึงแผนการของพระเจ้าตามที่พบในพันธสัญญาเดิมและพันธสัญญาใหม่ได้ ทอม สเตฟเฟน (Tom Steffen) พบว่านี่เป็นปัญหาสากล “สถาบันฝึกอบรมพระคัมภีร์มักส่งเสริมให้เกิดการแบ่งแยก และสับสน … ความเข้าใจพระคัมภีร์ที่ไม่ครบถ้วนมักทำให้บางคนมองข้ามภาพรวมของพระคัมภีร์ นักเรียนพระคัมภีร์มักจมอยู่กับรายละเอียดที่ปลีกย่อย จึงมองไม่เห็นถึงแผนการโดยรวมของพระเจ้า”[2]

ผู้นำที่มีทัศนคติที่ไม่สอดคล้องต่อพระคัมภีร์ส่งผลที่ไม่ดีต่อฆราวาส อ.มาโนช แจ้งมุข แสดงความเห็นว่า “คริสเตียนไทยไม่สามารถนำเหตุการณ์ในพระคัมภีร์มาลำดับเวลาได้ ซึ่งส่งผลเสียต่อทั้งความสามารถในการเข้าใจคำเทศนาและการศึกษาด้วยตนเอง”[3]

หลังจากทดสอบตามภาคสนามโดยใช้ WTB เป็นเวลา 7 ปี ทั้ง 4 ภูมิภาคของประเทศไทย ผมสามารถยืนยันได้ว่า นักเรียนไทยเป็นคนที่เน้นปากเปล่าและตอบสนองต่อความสัมพันธ์ที่เป็นรูปธรรมโดยอิงหมวดเล่าเรื่องในพระคัมภีร์ได้ดี เช่นเดียวกับนายฮิต เป็นต้น การอ่านหนังสือของคนไทยส่วนใหญ่มักจะอ่อนและมีปัญหาในการเรียนรู้ประเด็นต่างๆที่เรียนตามลำดับ หรือติดตามคำเทศนาแบบอธิบาย เคิร์ก เพอร์สันได้ชี้ให้เห็นถึงปัญหานี้โดยการเปรียบเทียบคำเทศนาของ ดร. คริสเวลล์ กับพระพะยอมซึ่งเป็นพระสงฆ์ไทยที่มีชื่อเสียง[4]

คริสเวลล์ใช้โครงร่างการเทศนาแบบตะวันตก ในขณะที่พระพะยอมใช้โครงสร้างที่ไหลลื่น ซึ่งรวมถึงเรื่องราวที่เกี่ยวข้องกับวัฒนธรรมไปพร้อมกับกล่าวซ้ำๆ หัวข้อที่เทศน์ จนกระทั่งคำเทศนาสิ้นสุดลงด้วยการท้าทายศีลธรรมของผู้ฟัง 

ประเด็นสำคัญของการวิเคราะห์ของเพอร์สัน คือเมื่อจัดรูปแบบเนื้อหาเป็นโครงร่าง คุณจะพบว่า ข้อความมีอัตราการจดจำอยู่แค่ 29% แต่เนื่องจากข้อความของพระพระยอม 60% ประกอบด้วยเรื่องราว มีการจดจำได้ถึง 75-80% เพราะฉะนั้นบทความของเพอร์สัน คือรูปแบบการเรียนรู้และการเทศนาที่สอดคล้องมากที่สุดกับผู้ฟังคนไทยที่พูดด้วยปากเปล่าและการเล่าเรื่องมากกว่าสื่อสารโดยวิธีแบบตะวันตก กฎพื้นฐานของการศึกษาข้อนี้เป็นสิ่งที่ผมได้จาก ดร. โฮเวิร์ด เฮนดริกส์ ซึ่งสอนผมบ่อยครั้งว่า “วิธีที่ผู้คนเรียนรู้จะกำหนดวิธีการสอนของคุณ”[5]

การศึกษาระดับปริญญาเอกของผมทำให้ผมได้รู้จักกับความถูกต้องของการสื่อสารด้วยวาจา ซึ่งเป็นแนวทางที่ผมพบว่าไม่เพียงแต่เหมาะกับคนไทยเท่านั้น แต่ยังเหมาะกับคนส่วนใหญ่ในโลกด้วย Harry Box สรุปหนังสือ Don’t Throw the Book at Them ด้วยคำพูดเหล่านี้: คนส่วนใหญ่ในโลกทุกวันนี้เป็นผู้สื่อสารด้วยวาจา ตัวเลขนี้รวมถึงคนจำนวนมากที่ได้รับการฝึกอบรมด้านการอ่านออก เขียนได้หรือการศึกษาอย่างเป็นทางการ แต่พวกนี้ยังชอบที่จะเรียนรู้ด้วยวาจา แม้จะมีโปรแกรมการเรียนรู้ด้านการอ่านออกเขียนได้มากมายรวมทั้งระบบการศึกษาที่เป็นทางการและไม่เป็นทางการทั่วโลก แต่จำนวนผู้สื่อสารด้วยวาจาก็เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ในประเทศที่กำลังพัฒนามีเปอร์เซ็นต์ผู้สื่อสารด้วยวาจาสูง ซึ่งยังไม่ได้ยินข่าวประเสริฐ[6]

การศึกษาในระดับปริญญาเอกของผมเน้นเรื่องราวตามลำดับเวลาที่ปรากฏ โดยวิธีเดินผ่าน หรือสำรวจ Walk Thru แต่ผมยังไม่เคยพบวิธีการที่ใช้เรื่องราวแต่ละเรื่องในพระคัมภีร์ด้วยวาจาอย่างแท้จริง คำตอบมาจากคำเชิญให้เข้าร่วมสัมมนา Simply the Story (STS) ในเมืองเฮเมต (Hemet) รัฐแคลิฟอร์เนีย (California) เฮเมตเป็นสำนักงานใหญ่ของ STS และ The God’s Story Project (GS)[7] GS เป็นวิดีโอการแปดสิบนาทีตั้งแต่การสร้างโลกจนถึงนิรันดร์ และได้รับการแปลถึง 459 ภาษา

ความตกใจครั้งแรกของผมเมื่อฝึกอบรม STS คือการได้เข้าไปใน “โซนปากเปล่า” ซึ่งห้ามใช้สมุดบันทึกด้วยปากกาหรือดินสอ อีกสิ่งที่น่าตกใจคือจำนวนเรื่องเล่าที่แพร่หลายในพระคัมภีร์ ทอม สเตฟเฟนยืนยันว่า เนื้อหาพระคัมภีร์อย่างน้อย 55% เป็นเรื่องเล่า ในขณะที่มีเพียง 10% เท่านั้นที่เป็นคำสอนโดยตรง[8]

ในจำนวน 55% นั้นมีเรื่องราวประมาณ 1,000 เรื่อง ซึ่งแสดงว่าพระเจ้าทรงเลือกเรื่องเล่าเป็นสื่อหลักในการนำเสนอข่าวสาร ข่าวประเสริฐของพระองค์ นอกจากนี้ ผมยังพบด้วยว่า 70% ของโลกไม่สามารถอ่านหนังสือได้ แต่ชอบสื่อสารโดยใช้การพูดมากกว่า[9]

หลังจากที่ผมได้เข้าร่วมสัมมนาหนึ่งสัปดาห์นี้ แนวทางที่ผมชอบในการเตรียมเทศนา ซึ่งเป็นแนวทางที่ผมใช้มาตั้งแต่สมัยเรียนที่พระคริสตธรรม คือการเทศนาอรรถาธิบาย เป็นระบบและเป็นลำดับขั้นตอนไม่ว่าเนื้อหาในแนวใดก็ตาม แนวที่ผมชอบมากที่สุดคือ หมวดจดหมายฝากและหัวข้อหลักคำสอนต่าง ๆ คติประจำใจของพระคริสตธรรมดัลลัส Dallas Theological Seminary คือ “จงประกาศพระวจนะ ” (2 ทิโมธี 4:2) และผมได้รับประโยชน์จากคติประจำใจนั้นตลอดเวลาที่รับใช้ อย่างไรก็ตาม การฝึกอบรม STS เป็นเวลาแค่ห้าวันได้ท้าทายความคิดของผมอย่างมากเกี่ยวกับวิธีที่ดีที่สุดในการสื่อสารกับคนไทย นั่นคือการเล่าเรื่อง หลังจากที่ได้คุ้นเคยกับหลักการของ STS แล้ว ผู้เข้าร่วมได้รับการสนับสนุนให้บรรยายเนื้อหาโดยเล่าเรื่องให้กลุ่มฟัง และได้รับการประเมินเพื่อที่จะได้รับใบรับรอง ซึ่งผมเองได้รับใบรับรองด้วย

ผมผ่านการอบรมทางวิชาการมาหลายอย่าง และคิดว่าครั้งนี้คงไม่ต่างกัน เมื่อการเล่าเรื่องของผมจบลงมีคนไทยถามผู้ประเมินว่าผมผ่านหรือไม่ คำตอบของเขาคือ “ผมกลัวว่าดร. ดินกินส์ไม่ผ่าน เขาละเมิดหลักการพื้นฐานในการเล่าเรื่องในพระคัมภีรหลายด้าน” ผมเริ่มไม่พอใจผู้ประเมินที่กล้าให้ท่าน ดร.ลาร์รี เอ็ม. ดินกินส์สอบตบ! ผมกลับบ้านและบอกภรรยาว่า ผมคิดว่าเป็นสิ่งที่ไม่ยุติธรรมที่ทำให้ผม “เสียหน้า” ต่อหน้าคนไทย เธอตอบว่า “นั่นเป็นงานวิชาการชิ้นแรกที่คุณสอบไม่ผ่านตั้งแต่ฉันรู้จักคุณ จริงๆ แล้ว เป็นเรื่องดีที่คุณสอบตก คุณควรถ่อมตัวลง ฉันแนะนำว่าคุณควรศึกษาหัวข้อนี้ให้มากขึ้น เพราะดูเหมือนว่าคุณยังไม่เข้าใจอย่างแท้จริง” ความท้าทายนั้นทำให้ผมพยายามทำความเข้าใจเรื่องผู้ที่สื่อสารด้วยปากเปล่า นอกจากนี้ ยังช่วยให้ผมจัดสัมมนา STS ได้ประมาณ 100 ครั้ง ใน 10 ประเทศ รวมถึงสอนหลักสูตร เล่าเรื่องระดับปริญญาโท 10 ครั้งในพระคริสตธรรมต่างๆ ดังนั้น ผมจึงมีโอกาสทดสอบหลักการสื่อสารด้วยปากเปล่าทั้งในคริสตจักร ในโรงเรียนพระคริสตธรรมและในการรับใช้ส่วนตัว

กลุ่มย่อย

จากการสนทนากับผู้เชื่อในหลายทศวรรษทั้งในสหรัฐและมิชชันนารีต่างๆ ผมพบว่าการเติบโตทางจิตวิญญาณส่วนใหญ่มาจากกลุ่มย่อย แม้ว่าการเทศนามีผลต่อชีวิตของผมมากเพียงใด แต่พลวัตของความสัมพันธ์และบทเรียนที่ผ่านการศึกษาพระคัมภีร์และการอธิษฐานกับผู้เชื่อคนอื่นๆ ถือว่าเป็นสิ่งที่เปลี่ยนแปลงชีวิตมากที่สุด นอกจากนั้นเมื่อกลุ่มย่อยมุ่งเน้นที่การศึกษาพระคัมภีร์แบบปากเปล่าจะได้รับประโยชน์เช่นเดียวกับผู้อ่านเขียนได้ แทนที่จะฟังคำเทศนาอย่างเฉื่อยชา ผู้ทุกคนในกลุมย่อยมีโอกาสตอบและถามคำถาม และค้นพบความจริงด้วยตนเอง ข้อดีอีกอย่างคือ ทั้งสองกลุ่มสามารถจดจำและแบ่งปันเรื่องราวที่ศึกษาได้

การประกาศข่าวประเสริฐ

ในการประกาศข่าวประเสริฐ คุณมีเวลาเพียงเล็กน้อยที่จะเสนอเหตุผลสำคัญของคุณ สูตรสี่ประการที่ผมใช้บ่อยๆคือ เรื่องราวของเขา เรื่องราวของผม เรื่องราวของพระเจ้าและหวังว่าจะเป็นเรื่องราวใหม่สำหรับผู้ฟัง การเริ่มต้นด้วย “เรื่องราวของเขา” หมายความว่าคุณต้องถามคำถามที่ดีและเป็นผู้ฟังที่สนใจโดยเฉพาะอย่างยิ่งสิ่งที่อาจเป็นความต้องการของบุคคลนั้น “เรื่องราวของผม” เกี่ยวข้องกับจุดเชื่อมจากประสบการณ์ส่วนตัวของผมที่เกี่ยวข้องกับสิ่งที่บุคคลนั้นแบ่งปัน บ่อยครั้งที่ผมพูดว่า “นั่นทำให้ผมนึกถึงเรื่องราว คุณมีเวลาห้านาทีให้ผมแบ่งปันกับคุณไหม” สำหรับ “เรื่องราวของพระเจ้า” ผมพยายามเลือกเรื่องราวจากฐานข้อมูลพระคัมภีร์ของผมที่สอดคล้องกับความต้องการซึ่งปรากฏชัดเมื่อพบกันครั้งแรก เวลาห้านาทีไม่พอที่จะบอกเรื่องราวในพระคัมภีร์ทั้งหมด แทนที่จะทำอย่างนั้น ให้สรุปบทนำแล้วบอกสองหรือสามข้อจากส่วนสำคัญของเรื่องราว จากนั้นเล่าข้อที่สำคัญนั้นอีกครั้งและถามคำถามสองสามข้อ เมื่อคุณพูดจบ ให้ถามคำถามที่เกี่ยวข้องกับการประยุกต์ใช้ในชีวิต ขณะที่คุณทำเช่นนั้น ให้อธิษฐานเพื่อพระวจนะของพระเจ้าจะสร้าง “เรื่องราวใหม่” คือความรอดถึงผู้ฟังคนนั้น คำแนะนำของผมคือให้เขียนความต้องการของกลุ่มเป้าหมายของคุณ แล้วเลือกเรื่องราวในพระคัมภีร์หนึ่งหรือสองเรื่องที่ตอบสนองความต้องการเหล่านั้น สิ่งที่สำคัญที่สุดคือ การจดจำเรื่องราวเหล่านั้น แล้วพึ่งพาพระวิญญาณบริสุทธิ์เพื่อจะรู้ว่าเรื่องราวที่ดีที่สุดคือเรื่องอะไร

การเทศนาแบบปากเปล่า

R. C. Sproul เป็นนักเทศน์ระดับโลกที่มองแต่เห็นคุณค่าของการเทศนาแบบเล่าเรื่อง “ผมให้ความสำคัญกับการเทศนาจากเรื่องเล่ามาก เพราะคนจะฟังเรื่องราวอย่างตั้งใจมากกว่าบทเรียนแบบนามธรรมถึงสิบเท่า”[10]

การบรรยาย “คำเทศนาแบบปากเปล่า” เป็นคำเทศนาแบบเล่าเรื่องจะช่วยนิยามความหมายได้ แต่คำเทศนาแบบเล่าเรื่องมักจะเน้นการอ่านออกเขียนได้ เพื่อสร้างบรรยากาศแบบปากเปล่าจริงๆ ผมจะจัดเก้าอี้ใหม่เป็นรูปครึ่งวงกลม จากนั้นลงจากธรรมาสน์ ผมจะแนะนำเรื่องราวสั้นๆ โดยไม่เปิดพระคัมภีร์ จากนั้นเมื่อผมเปิดพระคัมภีร์ ผมก็จะเริ่มเล่าเรื่องอย่างถูกต้องแต่เป็นธรรมชาติ เมื่อผมปิดพระคัมภีร์ ผมขอให้สมาชิกจับคู่และเล่าซ้ำเท่าที่จำได้ให้เพื่อนฟัง (ถ้าสมาชิกเป็นผู้ใหญ่ คุณสามารถให้คนหนึ่งอาสาได้) จากนั้น ผมจะนำพวกเขาเล่าเรื่องราวอีกครั้งในลักษณะมีส่วนร่วม ซึ่งทำให้ผมเทศนาได้ประมาณ 15 นาที เวลาที่เหลือเป็นส่วนสำคัญของการเทศนา เนื่องจากผมจะอธิบายเรื่องราวโดยใช้คำถาม พยายามทำให้สมาชิกมีส่วนตลอด เมื่อใกล้จะจบ ผมจะเริ่มถามคำถามเกี่ยวกับการประยุกต์ใช้โดยอิงตามหลักการและบทเรียนในพระคัมภีร์ที่สมาชิกพบเมื่อสังเกตเรื่องราว สิ่งที่คุณจะได้คือการศึกษาที่น่าสนใจและน่าติดตามเกี่ยวกับบุคคลที่มีเลือดเนื้อพร้อมกับวางเรื่องราวที่ทรงพลังในใจของสมาชิก เพื่อเขาจะสามารถบอกเรื่องนั้นอีกครั้งในอนาคต ผู้ฟังหลายคนคุ้นเคยกับรูปแบบการอ่าน เขียน และจำเป็นต้องได้รับการศึกษาด้วยวิธีการบอกเล่าด้วยวาจา ด้วยเหตุนี้ นักเทศน์อาจต้องอ่านเรื่องราวก่อนและเล่าด้วย และแทนที่จะถามคำถามโดยตรงต่อที่ประชุม อาจใช้คำถามเชิงวาทศิลป์ซึ่งเขาสามารถตอบได้เอง (อย่างน้อยผู้ฟังมีเวลาไตร่ตรองคำถามและตั้งคำตอบของตนเอง แม้ว่าจะตอบโดยไม่พูดอะไรก็ตาม)

ละครและการเต้นรำ

การแสดงออกทางศิลปะไทยที่มีเอกลักษณ์เฉพาะอย่างหนึ่งซึ่งนำมาใช้ในการเผยแพร่พระกิตติคุณได้อย่างดีคือ ลิเก ซึ่งเป็นการแสดงละครที่ตรงกับสภาพของคนไทยในด้านการเต้นรำ ดนตรี และการเล่าเรื่อง The Christian Communication Institute อธิบายแนวทางการเผยแพร่ข่าวประเสริฐโดยใช้ลิเกดังนี้  “เพื่อสื่อสารข้อความได้อย่างมีประสิทธิภาพ จำเป็นต้องบรรจุข้อความลงในสื่อที่เป็นที่ยอมรับทางวัฒนธรรม สำหรับคนไทยแล้ว สื่อประเภทนี้คือละคร ดูเหมือนว่าจะไม่มีวิธีการสื่อสารอื่นใดที่จะส่งผลต่อชาวไทยได้มากเท่ากับศิลปะการแสดง”[11]

เมื่อนักท่องเที่ยวหรือญาติพี่น้องเดินทางมาประเทศไทย ครอบครัวของผมมักจะพาเขาไปรับประทานอาหารและชมเต้นรำแบบไทยๆ เช่นเดียวกับวัฒนธรรมปากเปล่าอื่นๆ คนไทยมีทักษะในการเต้นรำโดยเฉพาะการใช้มือ และแต่ละภาคของประเทศก็มีรูปแบบการเต้นรำที่เป็นเอกลักษณ์ เมื่อการเคลื่อนไหวดังกล่าวผสมกับละครและเพลง ผู้ชมจะได้รูปแบบศิลปะที่ทรงพลัง การแสดงออกทางศิลปะแบบไทยที่ไม่เหมือนใครอย่างนี้ช่วยมากในการเผยแพร่พระกิตติคุณกับคนไทย สามารถใช้พรสวรรค์การแสดงโดยกำเนิดทั้งในละครและดนตรี และพวกเขาสามารถถ่ายทอดพระกิตติคุณในลักษณะที่เหมาะสมกับวัฒนธรรมได้ สถาบันการสื่อสารคริสเตียนอธิบายแนวทางการเผยแพร่คริสตศาสนาโดยใช้ลิเกว่า: เรื่องราวลิเกที่เราดัดแปลงมาจากพระคัมภีร์นั้นใช้คำศัพท์ของไทยและมีเสน่ห์แบบไทย คนไทย ตอบโฉนดดนตรีและละครได้ง่ายกว่าวรรณกรรมที่พิมพ์ออกมา ด้วยเหตุนี้ เราจึงใช้เครื่องแต่งกายที่สดใส แต่งหน้าให้ดู และ ทำให้พระคัมภีร์น่าตื่นเต้น[12] 

คณะลิเกคริสเตียนได้ดัดแปลงเรื่องราวในพระคัมภีร์ เช่น บุตรน้อยหลงหาย การเนรมิตสร้างโลก และเอสเธอร์ และนำไปแสดงในโรงเรียน ในที่สาธารณะ และโบสถ์ ต่างๆ เดวิส อธิบายเพิ่มเติมถึงผลของศิลปะต่อสังคมไทยว่า “เพื่อสื่อสารเนื้อหาได้อย่างมีประสิทธิภาพ จำเป็นต้องบรรจุเนื้อหาในสื่อที่เป็นที่ยอมรับทางวัฒนธรรมของคนไทย สื่อประเภทนี้คือละคร ดูเหมือนว่าจะไม่มีวิธีการสื่อสารอื่นใดที่จะส่งต่อผู้ชมไทยได้มากเท่ากับศิลปะการแสดง” คุณสามารถเห็นความสนใจในละครได้จากรายการโทรทัศน์และภาพยนตร์ที่ได้รับความนิยมอย่างมากในประเทศไทย ด้วยการอบรม STS เราจะมีผู้บรรยายคนเดียวเล่าเรื่องอย่างช้าๆ ในขณะที่คณะละครแสดงแบบใบ้-เงียบ วิธีนี้ทำให้เรื่องราวมีความชัดเจน แทนที่จะพยายามให้นักแสดงท่องจำบทพูด ซึ่งอาจกลายเป็นลักษณะตลกที่อาจทำให้ข้อความของเรื่องราวเพี้ยนไปได้

สุภาษิตและเรื่องราวทางวัฒนธรรม

สุภาษิตที่ใช้กันในวัฒนธรรมปากเปล่ามีความคล้ายคลึงกับสุภาษิตในพระคัมภีร์มาก เมื่อผมเป็นเด็กผมได้เรียนรู้ว่า “จงละเว้นไม้เรียวและทำลายเด็ก” ซึ่งทำให้ผมนึกถึงสุภาษิต 13:24 “ผู้ที่ละเว้นไม้เรียวก็เกลียดลูกของตน แต่ผู้ที่รักลูกก็ขยันอบรมสั่งสอนเขา” ภาษาไทยเทียบเท่ากับ “รักวัวให้ผูก รักลูกก็ให้ตี” คำพูดสั้นๆ เหล่านี้จำได้ง่ายและสามารถใช้ เมื่อประกาศกิตติคุณและฝึกสอนลูกศิษย์ เนื่องจากว่าคนไทยส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธ จะเป็นประโยชน์ ภาพผู้ประกาศคุ้นเคยกับเรื่องราวทางศาสนาพุทธบางเรื่อง ในหนังสือ From Buddha to Jesus (จากพระพุทธเจ้าถึงพระเยซู)[13] โชโคลันติแนะนำให้คุ้นเคยกับเรื่องราวเช่น “เต่าตาบอด” และเรื่องอื่นๆ เพื่อแสดงให้เห็นความสัมพันธ์ระหว่างบาปกับกรรมแบบปากเปล่า ในยุคดิจิตอล 

ศตวรรษ 21 เริ่มด้วยข้อมูลมากมายที่ไม่เคยเห็นในศตวรรษก่อน ในสังคมที่เต็มไปด้วยดิจิตอลเราเห็นว่า สิ่งที่เข้ามาแทนคือแอพ การ์ด microSD ซีดีภาพยนตร์ คลิปวิดีโอ และอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ที่เข้าถึงได้ง่าย “ภาพยนตร์พระเยซู”[14] ซึ่งมีการฉายทั่วโลกกว่าหกพันล้านครั้ง ถือเป็นตัวอย่างที่ดีของผลกระทบระดับโลกของสื่อดิจิตอล

คนไทยยังคงสามารถอ่านได้ แต่พวกเขาต้องการข้อมูลที่เป็นภาพและปากเปล่ามากกว่าการนำเสนอในรูปแบบการบรรยาย โครงร่าง หรือรายการที่เป็นลายลักษณ์อักษร พวกนี้อ่านออกแต่ไม่ชอบอ่าน การใช้มือถือและคอมพิวเตอร์อย่างทั่วถึงทำให้ผู้คนเข้าถึงข้อมูลที่ต้องการได้ทันที ความท้าทายสำหรับคริสตจักรในศตวรรษนี้คือ จะใช้ดิจิตอลและซอฟต์แวร์อย่าง AI เพื่อขยายอาณาจักรได้ดีที่สุดได้อย่างไร

โดยรวมแล้ว ความพยายามประกาศกิตติคุณตลอดหลายยุคหลายสมัยได้ประสบความสำเร็จโดยเข้าถึงคน 10% ที่มีการศึกษาสูงซึ่งสามารถเข้าถึงพระกิตติคุณได้อย่างง่าย ผู้เชื่อในแต่ละยุคต้องเน้นผู้ที่ไม่เคยฟังพระกิตติคุณเพื่อทำตามพระมหาบัญชา กลุ่มต่างๆที่เหลือเหล่านี้พบได้ในวัฒนธรรมปากเปล่าซึ่งส่วนใหญ่อาศัยอยู่ในโลกที่กำลังพัฒนา กลุ่มต่างๆที่ไม่สามารถเข้าถึงพระกิตติคุณเหล่านี้จำเป็นต้องรับข้อมูลแบบปากเปล่าที่เชื่อมโยงกับทัศนคติของพวกเขา

การเชื่อมโยง

ถ้าจะสรุปการสื่อสารพระคัมภีร์เป็นคำเดียวก็คงเป็น “การเชื่อมโยงหรือการมีส่วนร่วม” วิธีแบบปากเปล่านั้นแตกต่างจากวิธีการบรรยาย ให้ข้อเฉยๆ โดยให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมกันมากขึ้น การพูดโดยไม่ได้จดบันทึกจะช่วยให้ครูหรือผู้เทศน์สบตากับผู้ฟังและใช้ร่างกายทั้งหมดเพื่อเสริมเนื้อหาที่สอน ผู้เรียนสามารถค้นพบความจริงด้วยตัวเองได้ด้วยโดยยิงถามคำถามหลายๆ คำถาม ซึ่งลึกซึ้งกว่าการได้ยินเพียงว่าพระคัมภีร์หมายความว่าอย่างนี้หรืออย่างนั้น นอกจากนั้นผู้พูดจะได้รับคำตอบสนองจากผู้ฟังทันที ในที่สุดมีโอกาสที่เนื้อหาของคำสอนหรือโดยเฉพาะอย่างยิ่งเรื่องราวนั้นจะสามารถเล่าต่อได้

ทีมประกาศระยะสั้น

ทุกปีจะมีทีมประกาศระยะสั้นจากต่างประเทศเข้ามาในประเทศไทย ผมพยายามให้สมาชิกแต่ละคนที่ผมรับผิดชอบพร้อมที่จะแบ่งปันเรื่องราวในพระคัมภีร์อย่างน้อยหนึ่งเรื่องด้วยปากเปล่า ผมพยายามคัดเลือกเรื่องราวที่เหมาะสมสำหรับคนไทย ครั้งหนึ่งทีมมิชชั่นเก้าคนมาเยี่ยมผมเป็นเวลาสองสัปดาห์ และเนื่องจากทุกคนพร้อมที่จะเล่าเรื่องราวเป็นภาษาอังกฤษ ผมสามารถแปลเรื่องที่พวกเขาเล่า และทุกคนมีส่วนในการประกาศ ผู้ที่ไม่เคยเล่าเรื่องของตนมาก่อนก็สามารถได้รับประโยชน์ส่วนตัว รวมถึงสามารถใช้เรื่องราวของตนในอนาคตได้ด้วย

คนเฝ้าประตู

สมัยโบราณผู้เฝ้าประตูจะควบคุมว่า ใครสามารถผ่านเข้าไปประตูได้ แต่คำจำกัดความสมัยใหม่เน้นที่บุคคลที่มีอิทธิพล “… บุคคลที่ควบคุมการเข้าถึงข้อมูล โดยมักทำหน้าที่เป็นผู้ตัดสินคุณภาพหรือความถูกต้อง”[15] ความถูกต้องของวิธีปากต่อปากยากที่จะพิสูจน์ได้ โดยเฉพาะสำหรับผู้ที่คุ้นเคยกับรูปแบบการเรียนรู้โดยเน้นวรรณกรรม เนื่องจากอิทธิพลที่มีต่อวิธีการเตรียมผู้รับใช้   Charles Madinger ระบุผู้มีอิทธิพลดังกล่าวในลักษณะดังต่อไปนี้:พวกเขาอาจเป็นผู้นำฝ่ายบริหารในนิกาย NGO หรือแม้แต่ผู้นำระดับทวีป ระดับโลก … เลขาธิการคณะนิกาย ประธาน และแม้แต่บิชอปหรือศิษยาภิบาลที่มีอิทธิพล การยอมรับในระยะยาวของโปรแกรมขึ้นอยู่กับผู้ดูแลในระดับภูมิภาคหรือชุมชนที่มีอิทธิพลมากที่สุด[16] 

อาจารย์และครูที่สอนในโรงเรียนพระคัมภีร์หรือการอบรมที่ไม่เป็นทางการหรือเรียนทางไกลมักจะมีอิทธิพรในกลุ่มผู้เรียนแบบปากเปล่ามากที่สุด เพื่อช่วยให้ผู้ดูแลเหล่านี้มีรูปแบบการสอนแบบปากเปล่ามากขึ้น จำเป็นต้องเพิ่มการวิจัยในด้านวิชาการ และเขียนบทความในวารสารเรื่องปากต่อปาก ผมเคยสอนหลายครั้งเรื่องปากต่อปากทั้งในเอเชียและสหรัฐอเมริกา ในการประเมินหลังชั้นเรียน ผมมักจะได้รับคำชมในด้านการมีส่วนช่วยกระตุ้นความคิดของผู้ฟังเสมอ 

ค้อนและแหนบ

ช่างไม้ที่ดีจะไม่มาถึงที่ทำงานโดยมีเพียงค้อนอยู่ในมือเท่านั้น ผมมาถึงประเทศไทยหลังจากเรียนจบจากพระคริสตธรรม พร้อมเครื่องมือหลายอย่าง แต่เครื่องมือหลักคือค้อนไม้แบบอ่านออกเขียนได้ แบบตะวันตกที่ผมใช้ในการเทศนา สอนที่พระคริสตธรรม และฝึกอบรมคริสตจักรท้องถิ่น อย่างไรก็ตามทักษะการสื่อสารด้วยปากเปล่าและเล่าเรื่องของผมมีขนาดเท่าแหนบ ผมสังเกตเห็นว่า เพื่อนร่วมงานต่างชาติก็พกแหนบติดตัวด้วยเช่นกัน เนื่องจากพวกเขาได้รับการฝึกฝนในลักษณะเดียวกับผม ถึงทุกวันนี้ผมยังคงพกค้อนและยังใช้ค้อนอันเดียวกันนี้กับคนไทยเพื่อเป็นตัวอย่าง   เพื่อให้พวกเขารู้วิธีใช้เครื่องมือ แต่เมื่อต้องสอนหรือเทศน์จากหมวดเล่าเรื่องที่เป็นเนื้อหาส่วนใหญ่ของพระคัมภีร์ ผมใช้เครื่องมือ แบบปากเปล่าที่เหมาะกับกลุ่มเป้าหมายของผม

สรุป

วอลเตอร์ ออง (Walter Ong) ผู้ซึ่งบางคนอ้างว่าเป็นผู้คิดค้นคำว่า  “orality” หรือปากเปล่า ได้สารภาพว่า ผู้รู้หนังสือจำนวนมากมีปัญหาเมื่อพยายามสื่อสารกับผู้เรียนแบบปากเปล่า “พวกเรา—ผู้อ่านหนังสือเก่ง รู้หนังสือมากจนแทบจะนึกภาพจักรวาลแห่งการสื่อสารด้วยปากเปล่าเกือบไม่ได้เลย”[17] คำสารภาพในแนวเดียวกันนี้คงจะเป็นคำกล่าวของบรรณาธิการวารสารพันธกิจศาสตร์ เจ. เนลสัน เจนนิงส์ ผู้ซึ่งต้องรวบรวมบทความเกี่ยวกับหัวข้อการ สื่อสารแบบปากเปล่าเพื่อลงพิมพ์ในวารสารของเขา โดยกล่าวว่า “ในฐานะที่เป็นมนุษย์ที่มีความรู้รอบตัวในปี 2010 ผมพบว่า แทบจะเป็นไปไม่ได้เลยที่จะนึกภาพผู้คนที่ใช้ชีวิตในปี 2010 ซึ่งฝังรากลึกอยู่ในสังคมที่สื่อสารด้วยปากปล่า”[18] จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องมีการรับรู้และยอมรับถึงความแตกต่างระหว่างรูปแบบการสื่อสารด้วยการอ่านเขียน และด้วยปากเปล่า  เราควรคาดหวังถึงความยากลำบากบ้างเมื่อเกิดการปรับเปลี่ยนต่อกรอบความคิดใหม่ๆ ปัจจุบันเราอยู่ในปี ค.ศ. 2025 และความท้าทายในการเข้าถึงผู้เรียนทั้งผู้ที่อ่านเขียนได้จะเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ คำถามของเดวิด แมคเคลแลนเป็นคำถามที่ผมมักถามตัวเองและทิ้งไว้เป็นความท้าทายสุดท้ายสำหรับเราทุกคนคือ “จะเป็นอย่างไรถ้าการสื่อสารของเราจะเป็นปากเปล่ามากขึ้น เตรียม และสอนผ่านการสื่อสารด้วยปากเปล่า”[19] 

 

---

[1] Larry Dinkins, “Adaptation of Walk Thru the Bible Pedagogical Method to Thai Audience” (PhD dissertation, Biola University, 2000).

[2] Tom Steffen, Reconnecting God’s Story to Ministry: Cross-cultural Storytelling at Home and Abroad (La Habra, CA: Center for Organizational & Ministry Development, 1996), 45-56.

[3] Manot Jaengmuk, Walk Thru the Bible Study Program and the Local Thai Church. (Unpublished bachelor’s thesis, Bangkok Bible College, Thailand 1992), 23.

[4] Kirk R. Person, Preaching in the Shade of the Bo Tree: A Comparison of Thai Buddhist and American Evangelical Expository Technique (M.A.M. diss., Southwestern Baptist Theological Seminary, 1994), 38-50.

[5] Howard G. Hendricks, Teaching to Change Lives (Portland, OR: Multnomah Press,  1987), 15.

[6] Harry Box, Don’t Throw the Book at Them (Pasadena: William Carey, 2014), 189.

[7] Can be accessed at  http://oralbibleresources.com/shopcart/

[8] Tom Steffen, “My Reluctant Journey into Orality” Address at 4^th Conference on Reaching Oral Communicators, Anaheim California, July 13, 2005. 

[9] Avery Willis, “Making Disciples of Oral Learners” International Orality Network, 2005

https://lausanne.org/occasional-paper/making-disciples-oral-learners-lop-54 (accessed 18 August 2024).

[10] Steven Matthewson, The Art of Preaching Old Testament Narrative (Grand Rapids: Baker Academic, 2008), 20.

[11] John Davis, Poles Apart? (Bangkok, Thailand: Kanok Banasan, OMF Publishers, 1993), 114.

[12] “McGilvary Theological Seminary and the C.C.I. in Thailand.”  1987. (Extract from CCT History Office pamphlet)

[13] Cioccolanti, Steve.. From Buddha to Jesus (United Kingdom: Monarch Press 2007), 123-127.

[14] See http://www.jesusfilm.org/aboutus/history (accessed  December 11, 2015).  

[15] Gatekeeper, https://www.dictionary.com/browse/gatekeeper# (accessed Sept. 16, 2024).

[16] Madinger, Charles. 2007 “Why Orality Works: Insights from Field Experiences.” Orlando: International Orality Network ION Conference. Dec. 4, 2007.

[17] Walter J Ong, Orality and Literacy: The Technologizing of the Word (London: Routledge, 1991).

[18] J. Nelson, Jennings, Missiology: An International Review 38 no. 2, April, 2010.  

[19] Dave McClellan, “Recovering a Sense of Orality in Homiletics,” Evangelical Homiletics Society Vol 6. No. 1 (March 2006): 11.

 

Download เดาว์นโหลด PDF